အစေကာင္းေသာ္လည္း အလယ္မေကာင္းျခင္း
ဒီဘေလာ့ေလး မလႈပ္မယွက္ ၿငိပ္သက္ေနခဲ့တာ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ အစေကာင္းခဲ့ေပမဲ့ အလယ္ေရာက္တဲ့ အခါမွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး (အင္တာနက္ေကာ္နက္ရွင္၊ အင္တာနက္အသံုးျပဳခ၊ blogspot ကုိ ပိတ္ထားျခင္း၊ အလုပ္မအားျခင္း၊ ပ်င္းရိျခင္း) အခက္အခဲမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ရပ္ဆုိင္းသြားခဲ့ရပါတယ္။ အခုေတာ့ ဒီမုိကေရစီ အစုိးရသစ္ လက္ထက္မွာ ပိတ္ထားတာေတြ(blogspot, Youtube) ျပန္ဖြင့္၊ အင္တာနက္ ျပန္သံုးဖုိ႔ အခြင့္အေရးေလးရလာ၊ ဒီအေၾကာင္းအရာကုိ လူသိမ်ားေစခ်င္တာ၊ သိဘုိ႔လုိလာတာ၊ အခ်ိန္ပုိနည္းနည္းရွိလာတာ စတာေတြေၾကာင့္ ဒီဘေလာ့ေလးကုိ ျပန္စျဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္းပန္ျခင္း
ေတာင္းပန္မယ္ဆုိတဲ့အခါ ဘေလာ့ရပ္ဆုိင္းသြားတဲ့အတြက္ ေတာင္းပန္ရမွာျဖစ္သလုိ၊ အခု ျပန္အသက္သြင္းတဲ့အခါ အရင္ကလုိ ႏွစ္ေယာက္ အင္အားနဲ႔ မဟုတ္ပဲ တစ္ေယာက္တည္း ျပန္ရုန္းရမွာပါ။ ဒီအတြက္ ပုိ႔စ္မ်ား မွန္မွန္မတင္ျဖစ္တာ၊ အနည္းငယ္ ေႏွာင့္ေနွး ၾကန္႔ၾကာတာရွိရင္ ႀကိဳတင္လုိ႔ ေတာင္းပန္ပါရေစ။
က႑သစ္မ်ား
အရင္ က႑ေဟာင္းေတြျဖစ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ေလ့လာသူ၊ သတင္း၊ ေဆာင္းပါ၊ ဓါတ္ပံုသတင္း ေတြအျပင္ ေနာက္ထပ္ က႑သစ္ ႏွစ္ခုထပ္ထည့္မယ္လုိ႔ အၾကမ္းစဥ္းစားထားတာရွိပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ စာအုပ္စဥ္ (စာအုပ္က႑၊ စာအုပ္အညႊန္း)၊ အစိမ္းေရာင္ ကဗ်ာက႑၊ တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ စာအုပ္စဥ္မွာေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေၾကာင္း ကုိယ္တုိင္ေလ့လာခ်င္ သူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပက္သက္တဲ့ စာအုပ္ေတြကုိ အတက္ႏုိင္ဆံုး စုံလင္ေအာင္ ေဖာ္ျပေပးမွာပါ၊ အစိမ္းေရာင္ ကဗ်ာ က႑ကေတာ့ သိပ္ေထြေထြထူးထူးရွင္းျပဖုိ႔လုိမယ္မထင္ပါဘူး။ ကုိယ္ေရးတဲ့ကဗ်ာပါသလုိ႔၊ မဂၢဇင္းေတြက ကဗ်ာေတြ ကုိ အလွ်င္းသင့္သလုိ ေဖာ္ျပေပးသြားမွာပါ။
ေနာက္ခံသမုိင္း
ဒီဘေလာ့ေလးစလုပ္ေတာ့ ၂၀၀၉ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ကပါ။ သူငယ္ခ်င္း မုိးတိမ္ နဲ႔အတူတူ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းက ဘာသာျပန္ သတင္း၊ ေဆာင္းပါး ေတြေရး၊ ကၽြန္ေတာ္ (ဘုိကေလးသား) က သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ စတင္ေလ့လာသူေတြအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ လာသူ ဆုိတဲ့က႑မွာသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့အေျခခံသိမွတ္ဖြယ္ရာေတြကုိ ေရးပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္အတူေပါင္းေရးတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ေနာက္ဆံုးတင္ျဖစ္လုိက္တဲ့ ပုိစ့္ (ဇူလုိင္၊ ၂၀၁၀) ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ (အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္) လံုး၀ရပ္ဆုိင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္နွစ္အတြင္း သူငယ္ခ်င္းမုိးတိမ္က သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အလုပ္ေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့သလုိ၊ အခုလည္း ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသင္တန္းတစ္ခု ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ သြားတတ္ေနပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး၊ ပညာေပးေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ဆက္တုိက္လုပ္ျဖစ္သလုိ၊ တဖက္မွာလည္း NGO တစ္ခုက ဖြင့္တဲ့ သင္တန္းႏွစ္ခုမွာ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဘာသာရပ္ကုိ ျပန္လည္သင္ၾကားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ႏွစ္ အတြင္း ျဖည့္တင္းထားတဲ့ ၀မ္းစာေတြကုိ အခုစုပံုေရးသားေတာ့မွာပါ။ ေရးစရာေတြအမ်ားႀကီး ေခါင္းထဲမွာရွိေနေသာ္ျငား Greenirrawaddy ေပၚကုိ တစ္ပါတ္ ဘယ္ႏွစ္ပုဒ္လံုးေရာက္မယ္ဆုိတာ အာမမခံႏုိင္ေသးပါဘူး။ ေရးသားတဲ့ေနရာမွာေတာ့ အရင္ကေလာင္နာမည္ (ဘုိကေလးသား) အစား (ထက္ျမတ္ကုိ) ဆုိတဲ့ကေလာင္ကုိ အသံုးျပဳပါမယ္။ ေရးသားတဲ့စာတုိင္းကုိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်အားကုိးႏုိင္ရေအာင္ အကိုးအကားေတြနဲ႔ သတင္းရင္းျမစ္ေတြကုိ ေဖာ္ျပေပးမွာျဖစ္သလုိ၊ စကားေျပာနဲ႔ ဖတ္ရလြယ္ေအာင္ ေရးမွာပါ။ သူငယ္ခ်င္း မုိးတိမ္ ကုိ ျပန္အကူအညီေတာင္းဘုိ႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္။ အျခားသူငယ္ခ်င္းမ်ားကုိလည္း ဖိတ္ေခၚပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္
ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အရင္အတုိင္းမေျပာင္းမလဲပါပဲ။ ထူးျခားလာတာက ပုိေလးနက္လာတာပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီဆုိတာ ရွိလာၿပီ၊ လြတ္ေတာ္ဆုိတာရွိလာၿပီ၊ စတုထၱမ႑ိဳင္ဆုိတဲ့ မီဒီယာကုိ သမၼတႀကီးက အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံေနၿပီ။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ျပႆနာေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေရာ၊ ကမာၻမွာပါ မၾကားခ်င္အဆံုး ၾကားေနရပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ သိမွတ္စရာေတြ၊ ေလ့့လာစရာေတြ၊ သတင္းေတြကုိ ျပည္သူလူထု (အဓိက လူငယ္ေတြ) ကုိ သိေစခ်င္တာ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ပါပဲ။ စတုထၱမ႑ိဳင္ဆုိတဲ့ မီဒီယာ ဒါမွမဟုတ္ အစုိးရနဲ႔ ျပည္သူလူထုၾကားက တံတား တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ စာေစာင္ေတြ(Printed Media)လုိ ေရဒီယုိ၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား (Broadcasting Media) လုိ အြန္လုိင္းမီဒီယာတစ္ခုဆုိတာ လက္ခံလာၾကပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ Street Journalist (or) Citizen Journalist တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သမၼတႀကီးေျပာတဲ့ ပဥၥမမ႑ိဳင္ဆုိတဲ့ (Civil Sorority) အားေကာင္းတဲ့ လူအဖြဲ႔အစည္းထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံအက်ိဳးကုိ အုပ္တစ္ခ်ပ္၊ သဲတစ္ပြင့္ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခ်င္သူတစ္ေယာက္မွ်သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ထက္ျမတ္ကုိ
ေတာင္းပန္ျခင္း
ေတာင္းပန္မယ္ဆုိတဲ့အခါ ဘေလာ့ရပ္ဆုိင္းသြားတဲ့အတြက္ ေတာင္းပန္ရမွာျဖစ္သလုိ၊ အခု ျပန္အသက္သြင္းတဲ့အခါ အရင္ကလုိ ႏွစ္ေယာက္ အင္အားနဲ႔ မဟုတ္ပဲ တစ္ေယာက္တည္း ျပန္ရုန္းရမွာပါ။ ဒီအတြက္ ပုိ႔စ္မ်ား မွန္မွန္မတင္ျဖစ္တာ၊ အနည္းငယ္ ေႏွာင့္ေနွး ၾကန္႔ၾကာတာရွိရင္ ႀကိဳတင္လုိ႔ ေတာင္းပန္ပါရေစ။
က႑သစ္မ်ား
အရင္ က႑ေဟာင္းေတြျဖစ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ေလ့လာသူ၊ သတင္း၊ ေဆာင္းပါ၊ ဓါတ္ပံုသတင္း ေတြအျပင္ ေနာက္ထပ္ က႑သစ္ ႏွစ္ခုထပ္ထည့္မယ္လုိ႔ အၾကမ္းစဥ္းစားထားတာရွိပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ စာအုပ္စဥ္ (စာအုပ္က႑၊ စာအုပ္အညႊန္း)၊ အစိမ္းေရာင္ ကဗ်ာက႑၊ တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အစိမ္းေရာင္ စာအုပ္စဥ္မွာေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အေၾကာင္း ကုိယ္တုိင္ေလ့လာခ်င္ သူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ပက္သက္တဲ့ စာအုပ္ေတြကုိ အတက္ႏုိင္ဆံုး စုံလင္ေအာင္ ေဖာ္ျပေပးမွာပါ၊ အစိမ္းေရာင္ ကဗ်ာ က႑ကေတာ့ သိပ္ေထြေထြထူးထူးရွင္းျပဖုိ႔လုိမယ္မထင္ပါဘူး။ ကုိယ္ေရးတဲ့ကဗ်ာပါသလုိ႔၊ မဂၢဇင္းေတြက ကဗ်ာေတြ ကုိ အလွ်င္းသင့္သလုိ ေဖာ္ျပေပးသြားမွာပါ။
ေနာက္ခံသမုိင္း
ဒီဘေလာ့ေလးစလုပ္ေတာ့ ၂၀၀၉ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ကပါ။ သူငယ္ခ်င္း မုိးတိမ္ နဲ႔အတူတူ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းက ဘာသာျပန္ သတင္း၊ ေဆာင္းပါး ေတြေရး၊ ကၽြန္ေတာ္ (ဘုိကေလးသား) က သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ စတင္ေလ့လာသူေတြအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ လာသူ ဆုိတဲ့က႑မွာသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့အေျခခံသိမွတ္ဖြယ္ရာေတြကုိ ေရးပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္အတူေပါင္းေရးတာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ေနာက္ဆံုးတင္ျဖစ္လုိက္တဲ့ ပုိစ့္ (ဇူလုိင္၊ ၂၀၁၀) ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ (အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္) လံုး၀ရပ္ဆုိင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္နွစ္အတြင္း သူငယ္ခ်င္းမုိးတိမ္က သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အလုပ္ေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့သလုိ၊ အခုလည္း ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးသင္တန္းတစ္ခု ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ သြားတတ္ေနပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး၊ ပညာေပးေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ဆက္တုိက္လုပ္ျဖစ္သလုိ၊ တဖက္မွာလည္း NGO တစ္ခုက ဖြင့္တဲ့ သင္တန္းႏွစ္ခုမွာ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဘာသာရပ္ကုိ ျပန္လည္သင္ၾကားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ႏွစ္ အတြင္း ျဖည့္တင္းထားတဲ့ ၀မ္းစာေတြကုိ အခုစုပံုေရးသားေတာ့မွာပါ။ ေရးစရာေတြအမ်ားႀကီး ေခါင္းထဲမွာရွိေနေသာ္ျငား Greenirrawaddy ေပၚကုိ တစ္ပါတ္ ဘယ္ႏွစ္ပုဒ္လံုးေရာက္မယ္ဆုိတာ အာမမခံႏုိင္ေသးပါဘူး။ ေရးသားတဲ့ေနရာမွာေတာ့ အရင္ကေလာင္နာမည္ (ဘုိကေလးသား) အစား (ထက္ျမတ္ကုိ) ဆုိတဲ့ကေလာင္ကုိ အသံုးျပဳပါမယ္။ ေရးသားတဲ့စာတုိင္းကုိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်အားကုိးႏုိင္ရေအာင္ အကိုးအကားေတြနဲ႔ သတင္းရင္းျမစ္ေတြကုိ ေဖာ္ျပေပးမွာျဖစ္သလုိ၊ စကားေျပာနဲ႔ ဖတ္ရလြယ္ေအာင္ ေရးမွာပါ။ သူငယ္ခ်င္း မုိးတိမ္ ကုိ ျပန္အကူအညီေတာင္းဘုိ႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္။ အျခားသူငယ္ခ်င္းမ်ားကုိလည္း ဖိတ္ေခၚပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္
ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အရင္အတုိင္းမေျပာင္းမလဲပါပဲ။ ထူးျခားလာတာက ပုိေလးနက္လာတာပဲ ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီဆုိတာ ရွိလာၿပီ၊ လြတ္ေတာ္ဆုိတာရွိလာၿပီ၊ စတုထၱမ႑ိဳင္ဆုိတဲ့ မီဒီယာကုိ သမၼတႀကီးက အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံေနၿပီ။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ျပႆနာေတြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေရာ၊ ကမာၻမွာပါ မၾကားခ်င္အဆံုး ၾကားေနရပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ သိမွတ္စရာေတြ၊ ေလ့့လာစရာေတြ၊ သတင္းေတြကုိ ျပည္သူလူထု (အဓိက လူငယ္ေတြ) ကုိ သိေစခ်င္တာ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ပါပဲ။ စတုထၱမ႑ိဳင္ဆုိတဲ့ မီဒီယာ ဒါမွမဟုတ္ အစုိးရနဲ႔ ျပည္သူလူထုၾကားက တံတား တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ စာေစာင္ေတြ(Printed Media)လုိ ေရဒီယုိ၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား (Broadcasting Media) လုိ အြန္လုိင္းမီဒီယာတစ္ခုဆုိတာ လက္ခံလာၾကပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ Street Journalist (or) Citizen Journalist တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သမၼတႀကီးေျပာတဲ့ ပဥၥမမ႑ိဳင္ဆုိတဲ့ (Civil Sorority) အားေကာင္းတဲ့ လူအဖြဲ႔အစည္းထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံအက်ိဳးကုိ အုပ္တစ္ခ်ပ္၊ သဲတစ္ပြင့္ အျဖစ္ တာ၀န္ယူခ်င္သူတစ္ေယာက္မွ်သာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ထက္ျမတ္ကုိ
0 comments:
Post a Comment